دەمواچ نویسیی یا نەبیەو پرۆبلماتیکی فەرهەنگیی؟ نویسەر: ژیاری سڵامەتیان شارو مەریوانی، 4/8/1398 وەڵینە بە گردین، واچۆ “پرۆبلماتیک”یی بە “پەرس و مەسەلێ” مانا کریاینەوە. هەر چندە ئەئی واچێ بە دەلیلو کارکردێوە کە علمەنە هەنش، بە چندە مانایێ و واتایێ جیاکارێ مەتاوۆ سەرنامەو باسەکانە بەیۆنە و نەقش بگێڵنۆنە. ئەچی نویستەو ئەمنەنە، فرەتەر بە ماناو “پەرس و مەسەلێ” بە کارش ماوەرونە. پەی ڕۆشنوە …
زوانی نەرویجیی… زوانێو یام دوویٛ زوانیٛ؟ زوانی نەرویجی(نروژی) ئەپی جوٙرە کەوتەن دلیٛو ڕیزبەندی زوانە هیندو ئەوروپیەکانە( زوانە هیندو ئەوروپیەکیٛ/ زوانە جەرمانیەکیٛ/ جەرمانی سەرین”سکەندەناڤیەکیٛ”/ سکەندناڤیەکیٛ وەرپڕی)، زوانە سکەندەناڤیەکیٛ بنەچێوی هامبەششان هەنەن، هەکە وەڵاتەکانو( سویدن، دانیمارک، نەرویج، ئایسلاند و ڤاروس) قسیٛش پەنەکەرانیٛ. زوانی نەرویجی Norsk ( بەئینگلیزی Norwegian language ) جە وەڵاتو نەرویجینە نزیکەو پەنج ملویٛن کەسا قسیٛش پەنە کەرانیٛ، نەرویجیەکیٛ ئەو …
ئا مەرزانە کە زوانی نویسیاری گۆرانی چەنیو زوانی دەمواچی گۆرانی جیاوە مەکەران نویسەر: ژیاری سڵامەتیان 14/4/1398 مەریوان “بەشو دوهەمی” بە پاو ئا بەڵگانە کە هەنێ وەرو دەسیمانەنە، وەرینانو زوان و ئەدەبو گۆرانی بە دەسپەنەو ئائینو یارسانی ئەو هۆرامانەنە حدودەن نزیکەو١٢٠٠ساڵا ئەچیوەڵیی، دەسشان کەرد بە مەکتوب کەردەو زوانو گۆرانی. مەقسودمان ئەو زوانو گۆرانی: هەر ئا زوانەنە کە هۆرامانیەکان ئەو پەنج بەشو …
زوان و ئەدەبو گۆرانی، خێزو هۆرامانگەرایی “بەشو یۆوەمی” نویسەر: ژیاری سڵامەتیان، مەریوان 21/3/1398 گوڵ وێش مەزانۆ بوڵبوڵ بێدار بە—پەی بەناو ژیوای زو دەس وە کار بە (شاعر؛ یۆسف ڕەسول ئابادی، دیوانو هاوار، پ30) — گۆران و سورەت مەسەلێمان بە ئیستناد بە علمو قۆم شناسی، مەردم شناسی، ئینسان شناسی، کۆماشناسی، زوان شناسی، علمو سیاسەت و حقۆقی مودرنی، …
باسێوەن بە قەڵەمو کوروش ئەمینی، ئاژەو ئاروٙینە دواکاریە فەرهەنگیەکیٛ، بە تایبە دواکارییٛ زوانیٛ فرە فریٛ بیێنیٛ، کەوتیٛنیٛ لاو سەری داوکاریەکاو تەریوە، خەڵک خاسەتەر ڕوەش نیێنە ئەوە ئیٛژانە فەرهەنگیەکا و زوانیەکا، گەرەکشانە پاریٛزناش و گەشەش پەنە بڎانیٛ، ئی داواکاریە فەرهەنگییٛ بییٛنیٛ کارێوە کە کیٛبیەی زوانێوە سەلەمنا، کە خەڵکەکەک پا زوانیە قسیٛ مکەروٙن، وەششا مسیوٙن، پەنەش ڕاحەتیٛنیٛ و شانازیش پۆ کەرانیٛ… دریٛژەو …
هه‌ورامان و چینی ته‌حسێڵ که‌رده به نامێو بێ چوون بینای بێهته‌رین پادشای بێ باک جه‌هان ئافه‌رین شکافه‌ندی شه‌وق شکووفه که‌ڵان نه‌وازه‌نده‌ی ده‌نگ سه‌ڏای بوڵبڵان زوان شناسه‌کان باوه‌ڕشان ئانه‌نه، که هه‌ر زه‌مانیه نه‌سڵه‌کانوو ئایه‌نده‌ی یان زاڕۆگه‌لێو که تازه جه ئه‌ڏای بیێنێ به زوانوو ئه‌ڏایی وێشان قسێشان نه‌که‌ردێ، ئینه نیشانێو ئانه‌ینه که ئا زوانه یاوان به به‌ره‌گاو فه‌وتیای و …
بێ شک گێرە یۆ چا نەورۆزە عالا کە چی چند٘ە ساڵەنە هەورامانەنە گیریان و تام و بۆی فەرهەنگیش پۆ دیار بیەن و بەرگوو ڕەسەنایەتیش وەرەنە بیەن، نەورۆزوو ئێساڵوو دەگاو دەلی بێ. چی نەورۆزەنە فرەو قەڵەم بە دەسا، هونەرمەند٘ا، شاعێرا و کەسە دیارەکاو هەورامانی تەشریفشا بێ و ڕۆحشا بەخشا بێ بە کۆنیشتەکەی. شوکر پەی خود٘ای گرد٘وو بەرنامەکا فرە وەش و ڕێک …
پانوٙراماو کیمیاوارانو کوردەسانی دماو ھورگیسیای جەنگو ئیٛراق-ئیٛرانی ساڵەو “22/9/1980 ” کە ھەشت ساڵیٛش خواینا و ڕۏ 8/8/1988 جەنگ مدرا، بە نونگەو پەشتگیری فرەو زلھیٛزەکاو جەھانی جە ئیٛراقی دژ و ئیٛرانی، پەی وەربەسکەردەی شوٙڕشی ئیسلامی ئیٛرانی و نەکیاستەی فکری ئیسلامی پەی بەری و وەڵاتا تەری، ھەرپاسە فرەو وەلاتە عەرەبیەکایچ پەشتگیری ئیٛراقی کەریٛنیٛ بیٛجگە ( سوریای و لیبیای) کە پەشتگیرو ئیٛرانی بیٛنی، …
شیمیایی وارانوو هەڵەبجەی و وەرپەرسی وەڵاتە زلهێزەکا بێگومان کۆمەڵکوشی هەڵەبجەی گەورەتەرین و بێ بەزەیانەتەرین کۆمەڵکوشی بە چەکی شیمیایی بێ جە ئاستوو دنیاینە دماو جەنگی دووهەمی جەهانی. جە گەرماوگەرموو ئا جەنگینە جە ئۆردووگا خۆفناکەکاو ڕژیموو نازیەکاو ئاڵمانی بە تایبەت جە ئۆردووگا مەرگبارەکاو ئاوشویتسی(Auschwitz) هەر جارێۆ به هەزاران ژەنی و زاڕوێ و پیرێ و جوانێ بە گازێ کوشەندێ جۆراجۆرێ جە ماوێوە …
قسېما چېشەنە و چېش موازمې؟ کەیېۉ کوردسان چندین دژمنا دۆرە دان و مەردمو کوردیچ دلې بازارو سیاسەتیەنە ڕا ئەنە بەختەو وېش مەبەرؤ. کەیېۉ کە گرفتې ژیۉای و نەبیەی ئازادی و بە هیچ گیریای مافەکا مرؤۉی و دەیان گرفتې جدیېتەرې کەلەبەرەشا پا مەردمیە گرتېنە، ئېمە ئینایمې چکؤنە؟ ئېمە جە فرەو ئانیشانە هام بەش و شەریکې باقی پېکئاماکا کوردسانیەنمې. بەڵام سەرەڕاو گردو …
