جوٙرەکانو زوانی [1]:  زوان جیاکاریێوەن یام ئەرمانێوەن کە ئانزانی جیا مەکەرووٙە جە مەخلوقەکا تەری، ئانزان بە قسیٛکەردەی جیا مەکریوە جە ئاژەڵی، نەتەوەیچ هەرپاسە بە جوٙرو قسیٛکەردەیشا جیا مەکریاوە، هەر ئانزانێوە هەکە قسیٛ نەکەروٙ ئانە مەزانی خەڵکو کوٙگەین، زوان خوای بەخشان پەنەما، ئانزان بە نونگەو زوانیوە کارگەلیٛ کەروٙ، پیٛسە فیٛربیەی زانستی، زوان نەبییٛ وەنگاو زانگا نەبیٛ، زوانە نەبیێ شیٛعرەو پەخشانەو ڕازە …

مۆرفیمو (ی)، نیشانیٛو خویٛشی ئی مۆرفیمە(ی)[1] کریوٙ نامیٛش بنیەمیٛ نیشانیٛ یام مۆرفیمو خویٛشی، نەسەبی، قەومایەتی، هەر پیٛسەو (و)واوەکەین، یانی دریٛژکریاوەو واوەکەین،کە ئاڎیچ بەهەمان شیٛوە ماناو خویٛشی و نەسەبی بەخشوٙنە،(کتیٛبو هانەی، قەڵەمو هەورامانی). یانی قەومایەتی و خویٛشی هەن میانو قەڵەمی و هەورامانینە، کە(واو) دروسش مەکەروٙنە. زوانی هەورامینە مۆرفیمو(ی) فرەو وەختی دماو ڕەستەیوە مەیوٙنە بەتایبە وەختێو دویٛ نامیٛ وزی پاڵو یوٙی پیٛسە(دەگاو …

واتیٛ، واژە، وشە، کامیٛشان بەکار باوەرمیٛنە؟ مەبەستو من جە“واتیٛ” یانی کەلیمیٛ عەرەبیە، مشتو مڕێ میانو ویٛمانە پەیڎا بیەن سەرو ئی یەرە کەلیمان، جا من ئیسە پەیلوای وێم وزوو ڕوە، ئانیٛچە کە دژیٛنیٛ سەرو پەیلواکەیم ئادیچیٛ مەشوٙ چیٛششا پەنەن وزاش وەرەچەمو وانەران.پیٛسەو من بەدەسور زوان بسەلەمنانەش. هەڵبەت سەرچەمەو فرەو واتیٛکانو قسیٛکەردەی و زوانی چەمەن”مصدر” .جا ئیسە فەرماودیٛ بزاندیٛ واتیٛ(واتیٛ) چکوٙوە سەرچەمەش …

تایبەمەندیەکانو زوانی زوان دەنگیٛ و ماناییٛنیٛ: زوان چی دووە حەننانە هەرمانە کەروٙ، دەنگیٛ دروسیٛ بانەو مانایچشا دریوە، گردو دەنگەکا با بە مورفیم، ئیجا واتیٛ، ئیجا لکە و ڕستە، دوای، کەلک چا هەوایە هورگیٛرمیٛ کە دلیٛ شوشیٛماوە مزیوٙوە، مێو گڵوی و(ژیکەدەنگیٛ) دەنگما پەی دروسکەرانە. زوان ڕاگاو یاسانە: زوانەنە ئەگەر ڕاگاوا یاساو دەسور نەبونە، ئەنە یاوای فرە سەختەن، وەروئانەی گرد حەننەکاو زوانینە …

                مە؛ موٙرفیمو سەرەمڕەی موٙرفیمو”مە”ی سەرەمڕەی، یوٙن جە سیما دیارەکانو زوانی نویسیای هەورامی”گوٙران”  ئی مورفیمە پەی حاڵەتو (نەویەردەی”مضارع” و ویەردەی”ماضى”) سەرەمڕەی بەکارمەیوٙن. ئەگەر تەماشێوە شیٛعرەکانو شاعرە قەدیمیەکانمان بکەرمیٛن، چی بارەوە نمونیٛ فریٛ مەگنان وەرەچەمان، ئی تەشکە جە نویستەینە تا ئیسەتیٛ دلیٛو لەهجە بنەڕەتیەکانو زوانو گورانینە مەنەن، پیٛسە: شەبەک و باجەلان و یارسان و کەندوڵەی و پاوەی، هەرپاسە دلیٛو لەهجەو ژاوەروٙو …

 ئامڕازو”یچ، چ”ی:     ئامڕازو”یچ. چ” یام مورفیمو”یچ.چ” دوویٛ نامیٛ، ڕستیٛ یام دەسەواچیٛ بەسوٙ هەنترینیوە،  یام تەنیا دەسەواچێنە بەکار مەیوٙ یام دلیٛو ڕستێوەنە بەکار مەیوٙنەو باسو بەستەی نەکەروٙنە. پەی تاکیدکەردەی بەکار مەیونە، پیٛسە: منیچ و تویچ. من مەلونە تویچ بوٙ چەنیم… ئەگەر واتێوە بە وچەی دەنگدار کوٙتاش بەیوٙن، ئانە”چ” لکوٙ پوٙرەش، هەم کریوٙ”یچ” لکوٙپوٙرە،  وەلێم ئەر واتێوە بە وچەی بیٛدەنگ دمایش …

زوانی سیوەندیSivandi language   زووآن سیوندی سیوەند تاقە دەگایوە گەوریٛنە  ئینا هەشتاو پەنج کیلوٙمەتریو سەری  جادەو شیرازی و ئەسفەهانینە[1]،  گنوٙ شارستانو مرو دەشتی، کەوتەن سەرو ڕاو تەختو جەمشیدی پەی پاسگاردی،  تائیسە یەریٛ جاریٛ ئی دەگا ویرانە بییٛنەو یاگیٛشا فاڕێنەوە، ژمارەو ئەرەنیشتەکاش پەنج تا حەوت هەزار کەسیٛ بان، ئاو و هەواش وەشەن، هەزارو حەوتسەد مەتریٛ جە حەننو دەریایوە بەرزەن، کەشیٛ بەرزیٛ …

فەرهەنگ و فەرهەنگ نویستەی هەرمانەو نویستەی فەرهەنگی یوٙنە جە هەرمانەکاو ویارو زوانئەشناسای کارپەنەکەردەی Applied Linguistics، چوون ئی هەرمانیٛ نزیکترینەن جە خەڵکی ناپسپوٙڕی، بە پەیلوای زانایانو ئی ویاریە فەرهەنگنویسی زانست نیەن، بەڵکوم هونەرەن، فەرهەنگئەشناس(کوف) ماچوٙ (( هەڵای کسمو فەرهەنگ نویستەی نەبیەن زانست، ڕەنگا هەرگیزیچ نەبوٙنە، بەڵکوم هونەرێوە وردو ئاڵوٙزی فرە سەختەن، سەلەیقەی تایبەش گەرەکەن)). فەرهەنگەکیٛ جیاوازیٛنیٛ بەپاو ئامانج و وەرپیٛکیشان دەسەبەندیٛ …

زوانی نەرویجیی… زوانێو یام دوویٛ زوانیٛ؟ زوانی نەرویجی(نروژی) ئەپی جوٙرە کەوتەن دلیٛو ڕیزبەندی زوانە هیندو ئەوروپیەکانە( زوانە هیندو ئەوروپیەکیٛ/ زوانە جەرمانیەکیٛ/ جەرمانی سەرین”سکەندەناڤیەکیٛ”/ سکەندناڤیەکیٛ وەرپڕی)، زوانە سکەندەناڤیەکیٛ بنەچێوی هامبەششان هەنەن، هەکە وەڵاتەکانو( سویدن، دانیمارک، نەرویج، ئایسلاند و ڤاروس) قسیٛش پەنەکەرانیٛ. زوانی نەرویجی Norsk ( بەئینگلیزی Norwegian language ) جە وەڵاتو نەرویجینە نزیکەو پەنج ملویٛن کەسا قسیٛش پەنە کەرانیٛ، نەرویجیەکیٛ ئەو …

فاڕیای زوانی زوانەکیٛ هەمیشە ئینای فاڕیاینە، ویەردەنە چنڎ باریٛ زوان فاڕیان یام فوٙتیان و نەمەنەن، فرەوجاری فاڕیای دەسەڵاتی سیاسی زوانیچش چەنی فاڕیان، بە کوڵی نونگیٛ فاڕیای زوانی بە دریٛژایی ویەرینی وزمیٛ وەرەچەم: یوە: فاڕیای دەسەڵاتی سیاسی فرەو وەختی بیەن بایسو فاڕیای زوانی، وەلێم ئی فاڕیایە گردینی نەبیەن، پەی نمونەی سەردەمو ئەرەمەرزیای ئیمپراتۆریەتو ڕۆمانی زوانو فرەو وەڵاتە ئەوروپیەکا بی بە “ڕۆمانی- …